Jąkające się dziecko w szkole. Jak wspierać?
Jak podaje Mieczysław Chęciek, u około 60% dzieci w wieku przedszkolnym jąkanie ustępuje samoistnie. Dzieci te bez korzystania z terapii logopedycznej zaczynają mówić płynnie. Niestety pozostaje grupa 40% dzieci, które po ukończeniu 7,8 lat nadal się jąkają. Dzieci te muszą zmierzyć się z problemami i trudnościami, które zostaną im postawione przez proces nauczania i rówieśników. Szkoła ma duży wpływ na pogorszenie się problemu z jąkaniem. Jak wspierać jąkające się dziecko w szkole?
Lekcje, egzaminy ustne czy inne czynności wymagające ustnej wypowiedzi na forum klasy, wzbudzają w uczniach duży lęk. Wiek szkolny to okazja do wielu kontaktów interpersonalnych. Dla osoby mającej problem z płynnym mówieniem są to wyjątkowo stresujące sytuacje. Osoba jąkająca się jest często wyśmiewana przez rówieśników, co stanowi główne źródło negatywnych emocji.
Jąkanie się często prowadzi do zmniejszonej aktywności na lekcji. Przez co tacy uczniowie osiągają niższe wyniki w nauce, w porównaniu do dzieci niejąkających. Nauczyciele często unikają angażowania dziecka do wypowiadania się, aby nie narazić go na pośmiewisko klasy. To niesie za sobą również, a tym samym dodatkowe negatywne emocje. Lęk wpływa również negatywnie na procesy poznawcze, spostrzeganie i koncentrację. Uczeń skupia się na swojej słabości. Przeżywa, że może zaraz zostać wywołany do odpowiedzi. Powoduje to ogromną tremę, która jeszcze bardziej blokuje przed mówieniem.
Uczeń się jąka. Jak wspierać jąkające się dziecko?
- Zastosuj techniki płynnego mówienia
- Prosząc do wypowiedzi dziecko z problemem jąkania się, nie wywieraj na nim presji czasowej. Nie daj mu poznać, że jesteś zniecierpliwiony.
- Unikaj ponaglania, nie próbuj kończyć wypowiedzi za ucznia. Stroń od dawania do zrozumienia, że dziecko jąkające się powinno dokończyć wypowiedź na kartce.
- Wystrzegaj się nadopiekuńczości, nie proponuj odpytania poza klasą. Poproś ucznia do odpowiedzi, nie unikaj tego. Wykazuj zainteresowanie treścią, a nie sposobem mówienia.
- Jąkanie się to nie temat tabu, więc nie traktuj go tak
- Wspieraj ucznia – poinformuj go o możliwościach podjęcia terapii logopedycznej. Udziel mu podstawowych wskazówek.
- Zaakceptuj powolne tempo wypowiedzi jąkającego się ucznia, jest to konieczność w poprawnym procesie terapii. Nie przerywaj dziecku wypowiedzi. Nie próbuj go uspokoić, mówiąc „zwolnij”, „mów wolniej”, „weź głęboki oddech”.
- Nie komentuj jąkania się. Przyjmij to jako coś naturalnego. Nie podkreślisz wtedy jąkania się, jako czegoś nadzwyczajnego, co mogłoby spowodować negatywne reakcje pozostałych uczniów.
- Zadbaj o tolerancyjną atmosferę wśród uczniów.
- Edukuj niejąkających się uczniów. Eliminuj niewłaściwe zachowania, przejaw braku tolerancji i szacunku wobec jąkających się osób. Uświadom pozostałych uczniów, aby cierpliwie słuchali, mimo że czas wypowiedzi jąkających się dzieci będzie dłuższy. Oczywiście nie rób tego w obecności jąkającej się osoby. Nikt nie chce być odbierany jako „inny”.
- Pamiętaj, że Twoim obowiązkiem jest dostosowanie wymagań i metod nauczania do indywidualnych potrzeb ucznia.
Polecamy:
Na rynku dostępne są różne programy, stymulujące płynne mówienie. Polecamy program dostępny w naszym sklepie – „Jąkanie. Trening płynnej wymowy”. Produkt przeznaczony jest dla dzieci w wieku 5-12 lat i stanowi doskonałe uzupełnienie dla tradycyjnych narzędzi logopedycznych. Dziecko może wykonywać ćwiczenia jako gry i zabawy, co wpłynie pozytywnie na efekty oraz regularność wykonywanych ćwiczeń. Łatwiej jest przekonać dziecko do gry, niż do ćwiczeń.
Dziecko z pomocą programu będzie miało możliwość wykonywania ćwiczeń przeciągania głosek, rytmiczności wymowy oraz kontrolowania siły własnego głosu.
Sprawdź: Jąkanie – trening płynnej wymowy
Opracowano na podstawie: „Profilaktyka logopedyczna w praktyce edukacyjnej”, publikacja „Jak wspierać dziecko jąkające się w środowisku przedszkola i szkoły” – M. Chęciek