Gry zręcznościowe w terapii pedagogicznej – przykłady zabaw i ćwiczeń
Jeśli jeszcze nie wykorzystujesz potencjału gier w terapii pedagogicznej, to pora to zmienić!
Każdy rodzic doskonale wie, że dzieci (i nie tylko one) uwielbiają gry. Czas to wykorzystać do rozwoju umiejętności szkolnych, funkcji poznawczych czy percepcyjno-motorycznych.
Gry to nie tylko sposób na spędzenie wolnego czasu i zabawę. To także okazja do rozwoju. Poniżej znajdziesz propozycje kilku gier zręcznościowych i przykłady wykorzystania w terapii.
Rola gier zręcznościowych w rozwoju dziecka
✔ uczą dyscypliny i determinacji
✔ wyrabiają matematyczny spryt i rozwijają umiejętności logicznego myślenia
✔ uczą strategicznego planowania i ciągłego analizowania sytuacji
✔ uczą podejmować decyzje i przewidywać ich skutki – rozwój myślenia przyczynowo-skutkowego
✔ rozwijają spostrzegawczość, analizę i syntezę wzrokową
✔ pomagają rozładować napięcie
✔ doskonalą wyobraźnię przestrzenną
✔ rozwijają koordynację ręka-oko (np. chwiejna wieża,
✔ rozwijają sprawność dłoni i paluszków – ćwiczą motorykę małą
✔ bardzo często uczą pierwszych liter, liczb i słówek oraz rozwijają słownictwo
✔ są pomocne w terapii pedagogicznej i logopedycznej
✔ uczą współpracy i reguł fair play
Kilka propozycji gier i zabaw dla dzieci, które można wykorzystać w terapii
Flooping – gra zręcznościowa
Standardowe wykorzystanie gry:
Jest to bardzo ciekawa i atrakcyjna dla dziecka gra zręcznościowa, w której za pomocą katapulty wyrzucamy krążek w powietrze i celujemy nim do otworu. Ciekawa propozycja, która zajmie dziecko na jakiś czas i dodatkowo zadba o rozwój ważnych umiejętności.
Gra rozwija koordynację ręka-oko, która jest niezbędna do nauki pisania. Dziecko uczy się także rywalizacji, logicznego myślenia i dobierania strategii, a co za tym idzie wyciągania wniosków.
Propozycje zabaw terapeutycznych i edukacyjnych z wykorzystaniem gry Flooping
- LITEROWA ARMATKA
🟧Prócz wyżej wspomnianych umiejętności, rozwijamy też funkcje słuchowo-językowe
Przygotuj na naklejkach litery z alfabetu, naklej je na 24 drewniane krążki, które znajdują się w grze. Teraz dzieci strzelając z katapulty starają się w określonym np. przez klepsydrę, czasie zmieścić jak największą liczbę krążków w otworach. Następnie z trafionych krążków układamy wyrazy.
TIP:
Jak urozmaicić zabawę?
- podziel dzieci na 2 grupy, każda strzela osobno, a następnie układa wyrazy z dostępnych liter
- prócz budowania wyrazów z wszystkich liter, można budować nowe wyrazy wykorzystując tylko 1 krążek, który będzie początkową literą naszego słowa
- naklej na krążkach sylaby i spróbuj ułożyć z nich wyrazy a może i zdania
- z ułożonego wyrazu stwórz zdanie lub opowiadanie
- wykorzystaj krążki do losowania zabaw na dany dzień – każdemu krążkowi przyporządkuj numer z daną zabawą. Dziecko ma np. 5 rzutów. Ile krążków trafiło do celu? W jaką zabawę dziś zagramy?
- pudełko z grą podzielone jest na 6 części – wykorzystaj każdą z nich i przyporządkuj jej inne zadanie czy ćwiczenie do wykonania – po skończonej rozgrywce sprawdzamy, jakie mamy zadania
Wędkarska gorączka
Standardowe wykorzystanie gry:
Kto pierwszy złowi wszystkie swoje rybki, ten wygrywa. Zadanie nie jest takie proste. Wymaga sprawnej ręki i sporego skupienia, by w ławicy rybek złapać tylko te właściwe.
Rozmijamy tu motorykę małą, koncentrację, koordynację wzrokowo-ruchową oraz spostrzegawczość wzrokową.
Propozycje zabaw terapeutycznych i edukacyjnych z wykorzystaniem gry Wędkarska gorączka
- WARTOŚCIOWE RYBKI
🟧 Rozwijamy umiejętności matematyczne, koncentrację uwagi, pamięć i spostrzegawczość
Każdy gracz w określonym czasie łowi tyle rybek ile to tylko możliwe. Każda rybka posiada na odwrocie kropki, odpowiadające wartości danej rybki. Zadanie polega na dodaniu wszystkich kropek do siebie. Wygrywa osoba, która ma najwięcej kropek.
TIP:
Możemy zmieniać zasady gry:
- wygrywa osoba, która złowiła jak najwięcej rybek
- korzystamy z klepsydry i wyłaniamy zwycięzcę – osoba, która w krótkim czasie złowiła najwięcej rybek
- przygotuj karty pracy z układem rybek, pokaż dziecku do zapamiętania przez 10 sekund, następnie dziecko łowi rybki w określonej kolejności, którą zapamiętało
- GDZIE POPŁYNĘŁY RYBKI
🟧 W tej zabawie ćwiczymy pamięć, spostrzegawczość i percepcję wzrokową
Ułóż na podłodze lub stole kolorowe rybki w różnym ustawieniu. Dziecko patrzy na dany układ w określonym czasie, następnie odwraca się, a pedagog lub rodzic zmienia jedną rzecz w układzie. Co się zmieniło?
Poziom trudności można stopniować, zmieniać wiele elementów, dodawać, odejmować, przekładać.
Gra zręcznościowa RINGO (Ring Toss Game „Active”)
Standardowe wykorzystanie gry:
Zadaniem dziecka jest umieszczenie plecionych obręczy na 9 kolorowych kołkach. Można to zrobić w dowolny, ustalony przez uczestników sposób.
Już nawet standardowy sposób rozgrywki to świetne ćwiczenie motoryki dużej. Dziecko musi skoordynować ruchy całego ciała. Rzucanie od celu to świetny trening koncentracji uwagi oraz rozwoju koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Propozycje zabaw terapeutycznych i edukacyjnych z wykorzystaniem gry RINGO
- KTO PIERWSZY, TEN LEPSZY
🟧 Rozwijamy umiejętności matematyczne oraz koncentrację uwagi
Zabawę z powodzeniem można zorganizować w domu (gdy mamy kilkoro uczestników), w przedszkolu a nawet w klasach 1-3.
W zabawie uczestnicy rzucają obręcze na kołki w taki sposób, aby zdobyć ustaloną wcześniej liczbę punktów, np. 20. Jedna kolejka to jeden rzut. Wygrywa ten, kto pierwszy osiągnie cel. Punkty zapisujemy i obliczamy na bieżąco, więc mamy tu doskonałe ćwiczenie na dodawanie w zakresie do 20. Należy pamiętać, że jeśli ostatni rzut przekroczy ustaloną liczbę punktów, to nie jest uznany i kolej przechodzi na kolejnego gracza. Czekamy do momentu, aż ostatni rzut da nam dokładnie ustalony wynik.
TIP:
W grze możemy ustalać różne reguły. Np.
- na każdy kołek naklejamy inną liczbę. W koszyczku obok ustawiamy do losowania karteczki ze znakami matematycznymi. Dziecko najpierw rzuca jedną liczbę, losuje znak np. mnożenia, robi kolejny rzut i rozwiązuje zadanie. Stopień trudności dobieramy do umiejętności dzieci.
- KREATYWNE SŁÓWKA
🟧 Rozwijamy funkcje słuchowo-językowe, potrzebne do nauki czytania i pisania
Na kołkach naklejamy różne litery alfabetu. Możemy po jednej lub więcej, wtedy dzieci będą miały wybór. Następnie rzucamy obręcze na kołki. Zadanie polega na stworzeniu słów, gdzie pierwsza litera odpowiada tej wylosowanej. Czyli jeśli wylosowano literkę „A”, to dziecko układa słowo na „A” np. arbuz. Możemy także ustalić, że słowa mają być dobierane tematycznie, np. owoce, warzywa, postacie z bajek, zawody. Przy starszych dzieciach możemy wykorzystywać części zdania np. rzeczowniki, przymiotniki czy czasowniki.
TIP:
Zabawę można urozmaicać np.:
- każdy uczestnik musi zapamiętać kolejność utworzonych słów, z każdą rundą liczba słów, które trzeba powtórzyć, rośnie
- rzucamy np. 6 razy i z wylosowanych liter próbujemy ułożyć jak najwięcej nowych słów
- rzucamy 2 razy, wylosowane litery to pierwsza i ostatnia litera do budowy naszego słowa
- zapisujemy ułożone słowa a na końcu układamy z nich najdłuższe zdanie lub opowiadanie.
- KRÓL STRZELCÓW
🟧 Rozwój zdolności motorycznych, koncentracji uwagi, wykonywania czynności w określonym tempie, poczucia czasu
W tej zabawie potrzeby będzie nam stoper lub klepsydra. Zadaniem dzieci jest zdobyć ustaloną lub jak największą liczbę punktów przed upływem ustalonego czasu.
Mikado XXL (Giant Mikado XXL „Active”)
Standardowe wykorzystanie gry:
Mikado XXL to odmiana znanej gry przypominającej bierki. Tu mamy ja w wersji powiększonej. Dla przypomnienia, gdyby ktoś nie znał zasad, nadmienimy, że gra polega na zbieraniu rozsypanych drewnianych patyczków w taki sposób, aby żaden z leżących patyczków nie poruszył się. Gdy niechcący poruszymy jakiś element, prócz wyjmowanego, to tracimy kolejkę. Wygrywa uczestnik, który zdobył największą ilość punktów. W naszej wersji XXL zabawa jest jeszcze ciekawsza. Angażujemy nie tylko dłonie, ale całe ciało.
Zabawa w mikado xxl rozwija motorykę dużą, zręczność, cierpliwość, uczy panowania nad ciałem a także wspiera rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej i koncentracji uwagi
Propozycje zabaw terapeutycznych i edukacyjnych z wykorzystaniem gry Mikado
- BUDOWNICZY
🟧 Rozwijamy umiejętności matematyczne i uczymy się rozpoznawania kształtów oraz liter
Wykorzystaj patyczki z mikado do nauki alfabetu lub rozpoznawania różnych figur geometrycznych. Możesz przygotować karty pracy z literami do odtworzenia za pomocą patyczków. Drewniane patyczki mogą także posłużyć do tworzenia całych wyrazów np. imienia dziecka.
TIP:
Wykorzystaj patyki np.
- do mierzenia sali zabaw, niech dzieci porównają która ściana jest dłuższa.
- do wykonywania działań matematycznych w zakresie do 30, przygotuj karteczki ze znakami matematycznymi, a zamiast liczb wykorzystaj patyki z mikado
- TOR PRZESZKÓD
🟧 Rozwijamy motorykę dużą, koordynację ciała i rozładowujemy nadmiar energii
Wykorzystaj drewniane kije do stworzenia ciekawego toru przeszkód. Ustaw je w kształt wąskiej ścieżki do pokonania lub wykorzystaj jako barierkę do przeskoczenia.
- LOSOWANIE ZADAŃ
🟧 Rozwijamy zdolności matematyczne, logopedyczne, językowe lub ruchowe – w zależności od zadań
Zagraj w tradycyjną grę Mikado. Naklej na każdy patyczek jakieś zadanie ruchowe, matematyczne, logopedyczne czy nawet litery alfabetu. Dziecko po wyciągnięciu bierki w nagrodę otrzymuje zadanie do wykonania. Zadanie to nie jest zwykłym ćwiczeniem terapeutycznym, a bardziej przypomina formę nagrody. Dziecko chętniej angażuje się w terapię.
Podsumowanie
Gry zręcznościowe mają wiele korzyści edukacyjnych i rozwojowych. Powyższe przykłady ćwiczeń, pokazują że jest wiele możliwości wykorzystania gier w terapii pedagogicznej. Ogranicza nas tylko wyobraźnia.
Więcej propozycji gier znajdziesz tu: