Jak oduczyć autystyczne dziecko (i nie tylko) gryzienia siebie i innych?

Wychowywanie dziecka ze specjalnymi potrzebami wiąże się z dużymi wyzwaniami, oczywiście może być również satysfakcjonujące dla rodzica. Patrzenie, jak pociecha, mimo przeciwności losu, radzi sobie coraz lepiej i rozwija się, dodaje skrzydeł. Jedną z trudności z jakimi przychodzi się mierzyć rodzicom dzieci autystycznych i nie tylko jest gryzienie. Prawdopodobnie nie raz zadałeś sobie pytanie: jak oduczyć dziecko gryzienia? Niewątpliwie podkreślić należy jedną rzecz, małe dzieci często gryzą. Jeśli masz tę „przyjemność” i jesteś rodzicem małego gryzonia, to nie załamuj się. Dzieci mogą gryźć nie tylko wszystko to, co im wpada w ich małe rączki, ale też wszystkich. Łącznie z sobą. Jedno jest pewne, nawyk gryzienia należy eliminować. Żeby przejść do eliminacji, najpierw jednak trzeba dowiedzieć się, dlaczego dzieci tak gryzą? Jak oduczyć autystyczne dziecko gryzienia – sprawdź.

Dlaczego dzieci z autyzmem gryzą?

Przyczyną gryzienia się dziecka z autyzmem może być stimming, czyli zachowania samostymulujące się. Prawdopodobnie nie raz przyłapałeś sam siebie jak stukasz palcami o biurko czy nucisz jakąś piosenkę pod nosem. Robisz to nieświadomie, aby poprawić swój nastrój, wyciszyć emocje czy wyjść z niewygodnej sytuacji. Podobnie sprawa wygląda z gryzącym się dzieckiem. Najprawdopodobniej znalazło się w niewygodnej sytuacji, czuje się przytłoczone, więc reaguje na coś co go doświadcza. Może to być również reakcja na nudę. Zachowania samostymulujące zwykle obejmują powtarzające się dźwięki lub ruchy. Sam stimming nie jest zły. Jest tylko jeden warunek, nie może być skierowany przeciwko samemu sobie lub przeciw innym dzieciom. Tak mamy w przypadku gryzienia. Dzieci autystyczne mają problem z okazywaniem i nazywaniem uczuć, dlatego poszukują własnych metod na uspokojenie się. Jedną z tych metod jest właśnie gryzienie. Dziecko próbuje dopasować się do otaczającej go rzeczywistości, zrobi wszystko, by sobie to ułatwić. Zadaniem rodzica jest postarać się zrozumieć, dlaczego maluch tak się zachowuje. Rozwiązaniem nie jest eliminowanie stimów, gdyż może się to przełożyć na pogorszenie się stanu dziecka. Zadaniem rodzica jest znalezienie pocieszenia, wypracowanie strategii zastępczej dla gryzienia.

Moje dziecko gryzie inne dzieci

Takie sytuacje też mają miejsce. Jeśli dziecko autystyczne gryzie inne dzieci, to zapewne powód jest inny, niż wyżej wspomniany stimming. Gryzienie bardzo często odbierane jest jako forma agresji. Brzmi to bardzo poważnie, ale nie oznacza, że dziecko jest agresywne. Oczywiście nie należy tego ignorować, Twoje dziecko potrzebuje w tym momencie odpowiednich wskazówek. Jaki może być powód, że dziecko gryzie inne dzieci?

• Trudności z zaspokojeniem potrzeb sensorycznych

Jak wiadomo, wiele autystycznych dzieci miewa również objawy zaburzeń w zakresie integracji sensorycznej. Dzieci z autyzmem często mają problem z zaspokojeniem swoich potrzeb sensorycznych. Przekłada się to na nieprawidłowe zachowanie i funkcjonowanie dzieci ze spektrum autyzmu w środowisku (sprawdź pomoce do terapii integracji sensorycznej). Takim nieprawidłowym zachowaniem może być właśnie gryzienie innych dzieci. Dziecko, które ma problem z zaspokojeniem potrzeb jamy ustnej może się uciekać do gryzienia. Najprawdopodobniej pojawia się w nim frustracja. Brak możliwości zaspokojenia potrzeb sen gdyż nie może zaspokoić tej potrzeby sensorycznej, więc dziecko zaczyna gryźć innych.

• Komunikacja

Innym powodem gryzienia dzieci może być próba komunikacji. Dziecko próbuje nam w ten sposób coś przekazać. Jeśli gryzieniem uzyska więcej i szybciej, niż używając słów, to właśnie ta forma komunikacji wygra. Inną sytuacją jest, gdy dziecko gryzie, gdyż nie potrafi w inny sposób przekazać tego co czuje. Wtedy gryzienie wynika z wewnętrznej frustracji.

W jaki sposób oduczyć dziecko z autyzmem (i nie tylko) gryzienia?

Fot.: Ark Therapeutic

Jest wiele powodów, dla których dzieci gryzą. Nie ma znaczenia czy jest to dziecko ze specjalnymi potrzebami czy nie. Pocieszającym jest fakt, że każdy z tych powodów można rozwiązać w podobny sposób. Poniżej kilka propozycji rozwiązań:

• zajmuj mu usta czymś innym

Dziecko nie będzie mogło gryźć siebie i innych, gdy jego usta będą zajęte czymś, co go interesuje. Możesz dać dziecku zadanie do wykonania ustami i pochwalić je, gdy je wykonuje. Co dziecko może robić? Jeść przekąskę, gryźć gryzaka, puszczać bańki lub żuć gumę (oczywiście jeśli jest w stanie samodzielnie i bezpiecznie żuć). Pamiętaj, by chwalić dziecko, gdy gryzie to, co powinno.

• zapewnij mu aktywność

Jeśli dziecko gryzie się z nudów lub frustracji, to dobrym rozwiązaniem jest przygotowanie harmonogramu. Takie rozwiązanie zapewni przewidywalność i rozwiąże problem z gryzieniem. Zajęcia powinny być nastawione na zaspokojenie potrzeb sensorycznych. Niech dziecko ma wgląd do tego, czym będzie zajmowało się w następnej kolejności. Pomoże mu to trzymać się harmonogramu.

• zaspokój jego potrzeby sensoryczne w obrębie jamy ustnej – daj gryzaka

Fot.: Ark Therapeutic

Najszybszym i najprostszym rozwiązaniem jest podanie dziecku czegoś, co może bezkarnie gryźć. W ten sposób nie wyrządzi krzywdy sobie czy innym. Rozwiązanie to jest skuteczne bez względu na przyczynę gryzienia. Jeśli dziecko poczuje potrzebę gryzienia i ma przy sobie przedmiot, który może gryźć (np. gryzak), to mało prawdopodobne, że ugryzie siebie czy kogoś. Terapeuci często używają gryzaków jako narzędzi podczas rozwiązywania problemów z gryzieniem. Są one proste w użyciu, a skutecznie radzą sobie z tym problemem. Do wyboru masz kilka rodzajów, od bardzo miękkich po twarde. Gryzaki różnią się również kształtem. W naszym sklepie znajdziesz zarówno coś, co spodoba się pasjonatom muzyki – gryzak guitar – jak i gryzaki dla niejadków. Posiadają one specjalne otwory, w których można umieścić pożywienie (np. gryzak Mini Sensory Dipper, Sensory Spoon, Grabber P tube). Jest to dodatkowa zachęta dla dziecka. Teraz z pewnością sięgnie po gryzak, a nie rękę kolegi czy własną.

SPRAWDŹ SZEROKI WYBÓR GRYZAKÓW

Opracowano na podstawie:

www.chubuddy.com/blogs/news/how-to-prevent-your-child-with-autism-from-biting

www.obecni.interia.pl/artykuly/news-czym-jest-stimming,nId,4700929

www.ohme.pl/macierzynstwo/autyzm-sygnaly-alarmowe-cie-zaniepokoic-obserwuj-swoje-dziecko/