Nadwrażliwość oralna jamy ustnej – Spinner and Toothies w praktyce

Pacjent z nieodwrażliwioną jamą ustną to spory test dla logopedy. Wygórowany odruch wymiotny; podatność na zakrztuszenia; protesty przy dotykaniu buzi. To tylko przykładowe wyzwania, z którymi możesz się spotkać w trakcie podstawowego badania logopedycznego dziecka z nadwrażliwością oralną. Ale jest na to sposób! Korzystasz z niego?

Często nieskomplikowane pomoce logopedyczne rozwiązują skomplikowane problemy. Tak też jest w tym przypadku. Proste urządzenie, a pomaga.

Spinner and Toothies (od TalkTools), bo o nim mowa, to doskonałe narzędzie do poprawy świadomości jamy ustnej. Chcesz wiedzieć jak działa i jak zastosować go w terapii? Odpowiedź znajdziesz poniżej.

Byłam dość sceptycznie nastawiona do skuteczności urządzenia. Jednak…

Spinner and Toothies w ocenie neurologopedy

Wpierw jednak zapoznaj się z opinią Neurologopedy – Pauliny Łataś.

Pani Paulina miała okazję przetestować sprzęt osobiście i pomimo wstępnych obiekcji, Spinner and Toothies zdał egzamin praktyczny. Co najważniejsze? Pokochały go dzieci!

Ostatnio miałam okazję korzystać ze Spinner & Toothies Talk Tools. Byłam dość sceptycznie nastawiona do skuteczności urządzenia. Jednak widząc reakcje dzieci korzystających ze Spinnera na zajęciach, szybko zmieniłam zdanie. Spinner & Toothies  to rotator powoli obracający szpatułkę zakończoną gąbką. Gąbeczkę należy zanurzyć w pokarmie lub np. soku wyciśniętym z pomarańczy. Ten sposób doradziła mi koleżanka i z pozytywnymi efektami go wykorzystuję, bo zazwyczaj dzieci uwielbiają słodki smak pomarańczy.

Oczywiście często jest tak, że na początkowym etapie odwrażliwiania pacjent jest dotykany najpierw dłonią, później szpatułką, a na końcu, gdy widzę, że jest gotowy szpatułką umieszczoną we włączonym urządzeniu. Jeśli jest taka potrzeba najpierw „odwrażliwiam” kolana, barki, policzki, wargi, wałki dziąsłowe, aż dojdziemy do etapu odwrażliwiania języka (trzon i boki języka), na końcu podniebienia twardego.

Fot.: Paulina Łataś

Podsumowując moje dotychczasowe terapie z użyciem Spinner & Toothies Talk Tools, uważam, że jest to świetne narzędzie:

• do diagnozowania deficytów czuciowo-ruchowych, układu sensomotorycznego,
• do odwrażliwiania jamy ustnej przy jej nadwrażliwości, obronności dotykowej; po to, aby w kolejnym etapie móc rozpocząć ćwiczenia motoryczne, połykania, mowy;
• do stymulowania informacji sensorycznej, która jest konieczna do stymulowania ruchu – narzędzie pomaga poprawić reakcje na informacje sensoryczne w jamie ustnej i jej wnętrzu.
• dla dzieci, które mają wygórowany odruch wymiotny i z tego powodu na przykład nie lubią szczotkować zębów.
• dla dzieci, które ze względu na słaby rozwój sensoryczny jamy ustnej mają problem z rozszerzaniem diety, problemy z karmieniem, przyjmowaniem pokarmów o innej konsystencji niż papkowata.

Moi pacjenci przepadli. Są nawet tacy, którzy od razu po wejściu do gabinetu pytają, czy dziś będą te ćwiczenia ze smaczną gąbeczką 🙂

– podsumowuje – Logopeda Neurologopeda Paulina Łataś

Fot.: Paulina Łataś

Jak używać Spinner and Toothies w terapii?

Wprowadzając terapię karmienia czy poprawy świadomości jamy ustnej istotne jest upewnienie się, że pacjent toleruje narzędzie w swoich ustach.

Przechodząc przez kolejne etapy tej techniki, obserwuj język ciała dziecka. Postępuj powoli. Pośpiech jest bardzo złym doradcą. Nie raz na pierwsze rezultaty czeka się tydzień, miesiąc a nawet o wiele dłużej.

Od czego zacząć?

DIAGNOSTYKA

Rozpoczynamy od kroku A.

Diagnostykę wykonujemy, dopóki dziecko akceptuje stymulację.

Gdy dotyk zaczyna być dla pacjenta inwazyjny lub niewygodny, przerwij ćwiczenia.

Krok A

Działania sensoryczne w obrębie całego ciała – bez narzędzia

Diagnostykę rozpoczynasz wykorzystując swoje ręce. W ten sposób powoli odwrażliwiasz całe ciało dziecka i przygotowujesz na odbiór innych bodźców sensorycznych.

1. Zacznij od dolnej części ciała i powoli pracuj się w kierunku twarzy.
2. Mocnym naciskiem dotykaj nóg, wierzchu dłoni, wnętrza dłoni, przedramion, ramion, a następnie policzków dziecka (zgodnie z zalecaną kolejnością).
3. Obserwuj reakcję dziecka na dotyk. Jeśli w którymkolwiek momencie zauważysz, że dotyk jest inwazyjny lub niewygodny dla dziecka, przerwij diagnostykę.

Rozpoznanie: Nadwrażliwość lub obronność dotykowa danej części ciała. W tym wypadku duże znaczenie odgrywa zaufanie. Ważne, aby dziecko ufało Twojemu dotykowi.

4. Jeśli pacjent akceptuje dotyk wszystkich wymienionych części ciała, przejdź do kroku B.

Krok B

Działania sensoryczne w obrębie całego ciała – z wykorzystaniem narzędzi terapeutycznych

Wykorzystując końcówkę Spinner and Toothies dotykaj poszczególnych części ciała dziecka, powoli przyzwyczajając go na dotyk nowego narzędzia.

1. Każdą część ciała dotknij 3x w krótkich odstępach czasu. Pamiętaj o kolejności. Najpierw nogi, wierzch dłoni, wnętrze dłoni, przedramiona, ramiona i barki, a na końcu policzki.
2. Obserwuj reakcję dziecka na dotyk. Jeśli w którymkolwiek momencie zauważysz, że dotyk jest inwazyjny lub niewygodny dla dziecka, przerwij diagnostykę.

Rozpoznanie: Nadwrażliwość lub obronność dotykowa wobec narzędzia terapeutycznego

3. Jeśli pacjent akceptuje dotyk wszystkich wymienionych części ciała, przejdź do kroku C.

Krok C

Wrażliwość jamy ustnej w odpowiedzi na wibrator Spinner and Toothies (praca z wyłączonym urządzeniem)

Stosując Spinner and Toothies w pracy z dzieckiem, może zaistnieć potrzeba przycięcia krawędzi końcówki. Dzieci mają małą jamę ustną, więc dopasuj rozmiar końcówki do odpowiedniej wielkości.

1. Zanurz końcówkę Spinner and Toothies w filiżance wody o temperaturze pokojowej
2. Wyciśnij nadmiar wody z końcówki tak, aby była tylko lekko wilgotna.
3. Umieść, przy pomocy dłoni, prążkowaną stronę końcówki poziomo do powierzchni ust. Rozpocznij stymulację górnej i dolnej wargi wykonując ruchy skręcające. Jeśli dziecko akceptuje wykonywane ruchy, przejdź do punktu 5.
4. Poproś pacjenta o otwarcie ust. Możesz pomóc używając kciuka i ustawiając szczękę w pozycji „a”. Nie otwieraj szczęki na siłę.
5. Rozpocznij stymulację w jamach policzkowych. Wykonuj te same ruchy skręcające we wgłębieniu między policzkiem/wargą a zewnętrznymi krawędziami dziąseł. Stymuluj górne i dolne grzbiety dziąseł.
6. Kontynuuj na powierzchni języka, ponownie ruchem skręcającym, pracując od przedniej części języka do tylnej 1/3 długości języka.
7. Następnie stymuluj boczne krawędzie języka ruchem skręcającym.
8. Na koniec stymuluj podniebienie twarde zaczynając za zębami i przesuwając się w kierunku tylnym.
9. Obserwuj reakcję dziecka na dotyk. Jeśli w którymkolwiek momencie zauważysz, że dotyk jest inwazyjny lub niewygodny dla dziecka, przerwij diagnostykę.

Diagnoza: nadwrażliwość lub obronność dotykowa w jamie ustnej lub w jej obrębie.

11. Jeśli pacjent akceptuje dotyk wszystkich tych struktur ustnych, przejdź do kroku D

!!! Następnego kroku nie można wykonać, jeśli występuje diagnoza zaburzenia napadowego, aktywowanego przez wibracje !!!

Krok D

Wrażliwość jamy ustnej względem wibrującego narzędzia Spinner and Toothies (praca z włączonym urządzeniem)

Należy pamiętać, że wibracje potęgują odczucia sensoryczne.

1. Umieść końcówkę w urządzeniu i aktywuj urządzenie
2. Powtórz „Krok C”: od 1 do 9 używając końcówki z wibracją.

Krok E

Diagnoza sensoryczna

Skorzystaj z poniższych terminów, aby najlepiej opisać reakcję pacjenta na informację sensoryczną.

1. Podwrażliwość sensoryczna – dziecko reaguje pozytywnie i z akceptacją na dotyk za pomocą rąk, końcówki, końcówki z wibratorem czy wibrującej końcówki. Pozwala na wykonanie całej diagnostyki sensorycznej od kroku A do kroku D.
2. Nadwrażliwość sensoryczna – dziecko reaguje negatywnie na stymulację całego ciała (krok A i B) lub w czasie sekwencji opisanych w kroku C (3-9), w przypadku użycia końcówki bez wibracji.
3. Odpowiedź normalna – dziecko pozwala na wykonanie kroków od A do D, jednak okazuje lekki dyskomfort podczas stymulowania powierzchni języka czy podniebienia lub odpycha rękę, gdy stymulacja staje się niekomfortowa.
4. Odpowiedź mieszana – dziecko reaguje różnorodnie na stymulację w różnych miejscach jamy ustnej i w jej obrębie. Może wystąpić nadwrażliwość i podwrażliwość oraz normalna reakcja.
5. Zmienna odpowiedź sensoryczna – dziecko może wykazywać różną reakcję na różne bodźce w danym dniu. Jednego dnia akceptuje stymulację innego nie. Taka diagnoza często występuje u osób z rozpoznaniem autyzmu lub zaburzeniami integracji sensorycznej.
6. Obronność dotykowa – pacjent wykazuje lęk i strach wobec dotyku. Strach występuje w oczekiwaniu na dotyk i przed wprowadzeniem stymulacji. To wyuczone zachowanie może maskować wrodzone diagnozy sensoryczne: podwrażliwość, nadwrażliwość, odpowiedź mieszaną lub zmienną odpowiedź sensoryczną.

NORMALIZACJA UKŁADU SENSORYCZNEGO

Po zakończeniu diagnostyki możesz wykorzystać wspomniane wyżej kroki do pracy nad normalizacją układu sensorycznego w obrębie jamy ustnej. Poniżej znajdziesz przykładowe ćwiczenia, które należy wykonać z pacjentem. Najlepiej wykonać serię ćwiczeń na początku każdej sesji terapeutycznej, przed terapią mowy, terapią karmienia. Tak zwiększysz świadomość i reakcję na dotyk w jamie ustnej i jej obrębie.

PODWRAŻLIWOŚĆ SENSORYCZNA

CEL: „Obudzić” system sensoryczny przed terapią w celu zwiększenia reaktywności na narzędzia terapeutyczne.

Rozpocznij od kroku C, używając lekko wilgotnej końcówki wibratora. Wykonaj czynności od 1 do 9 i przejdź do kroku D z końcówką i wibratorem. Sesję zakończ ćwiczeniem polegającym na umieszczeniu końcówki między ustami, znajdującymi się w pozycji „o” (jak na zdjęciu). Utrzymaj tę pozycję, aż zobaczysz reakcję warg na bodziec.

Pobudzenie sensoryczne nie powinno trwać dłużej niż 1-2 minuty. Aby zwiększyć poziom dostarczanych bodźców możesz zanurzyć końcówkę w jakimś smakowym napoju.

Po upływie kilku dni, tygodni czy miesięcy (w zależności od dziecka) zaczniesz zauważać zmiany w systemie sensorycznym. Dziecko może zacząć okazywać dyskomfort w trakcie dotykania podniebienia i języka z wibrującym Spinner and Toothies.

Gdy umiejętności sensoryczne zostaną znormalizowane, dziecko zacznie reagować, okazując dyskomfort związany z odruchem wymiotnym.

Zwiększenie świadomości w jamie ustnej to oznaka postępów w terapii. Przerwij te kroki, które są niekomfortowe dla dziecka.

NADWRAŻLIWOŚĆ SENSORYCZNA lub/i OBRONNOŚĆ DOTYKOWA

CEL: Zmniejszenie wrażliwości sensorycznej przed rozpoczęciem terapii, aby poprawić akceptację terapii i wzbudzić zaufanie do dotyku

Opierając się na poprzedniej diagnostyce określ miejsca problemowe, przy stymulacji których dziecko wykazywało opór. Będzie to Twoja lokalizacja docelowa. Teraz należy skupić się na tych miejscach.

Rozpocznij od kroku A i wykonuj poszczególne czynności, aż dotrzesz do stymulacji punktu, który występuje tuż przed Twoją lokalizacją docelową. W tym momencie z uśmiechem na twarzy i zdecydowaniem wykonaj jeden silny nacisk w kierunku lokalizacji docelowej. Zatrzymaj się.

Powtórz taką czynność 10 razy. Jeśli dziecko nie wykaże oznak dyskomfortu, podczas następnej sesji przejdź o krok dalej.

Kontynuuj ten proces na początku każdej sesji terapeutycznej, aż dziecko będzie tolerować dotyk w krokach A, B, C i D. Nie zwiększysz akceptacji dotyku podczas jednej sesji. Proces ten może trwać nawet kilka miesięcy. Ważne, aby postępować powoli.

ODPOWIEDŹ MIESZANA

CEL: Normalizacja systemu sensorycznego przed terapią w celu poprawy akceptacji narzędzi terapeutycznych.

Postępuj dokładnie tak samo jak w przypadku powyżej. Określ miejsce problemowe; rozpocznij od kroku A i wykonaj kolejne czynności, aż dotrzesz do lokalizacji docelowej. Wykonaj zdecydowany ucisk w kierunku lokalizacji docelowej. Zatrzymaj się. Powtórz taką czynność 10 razy. Jeśli dziecko nie wykaże oznak dyskomfortu, podczas następnej sesji przejdź o krok dalej.

ZMIENNA ODPOWIEDŹ SENSORYCZNA

Cel: Zmaksymalizować responsywność systemu sensorycznego przed wprowadzeniem narzędzi terapeutycznych.

Ponieważ osoby te mają niespójną reakcję na bodźce, konieczna będzie konsultacja z terapeutą zajęciowym i opracowanie strategii do zastosowania przed każdą sesją logopedyczno-ruchową. Poproś o opracowanie 5-minutowego programu sensorycznego, który zastosujesz każdorazowo przed wprowadzeniem narzędzi do jamy ustnej w trakcie terapii karmienia czy mowy. Pomoże to zmaksymalizować skuteczność Twoich działań.

Podsumowanie

Wibrator diagnostyczny Spinner and Toothies, to doskonałe narzędzie do diagnozy zaburzeń integracji sensorycznej oraz poprawy świadomości jamy ustnej. Wibrator diagnostyczny bardzo często używany jest jako pierwsze narzędzie do aktywizacji sensorycznej dla osób które nie tolerują jeszcze tradycyjnych pomocy logopedycznych.

W naszym sklepie możesz także zakupić zapasowe końcówki Toothie do Spinner and Toothies:

Sprawdź inne wibratory logopedyczne w naszym sklepie (link tutaj).

Publikację przygotowano w oparciu o recenzję produktu oraz materiały producenta.